Ευρωσκεπτικισμός και εθνικισμός διχάζουν και ενώνουν Βορρά και Νότο…

Ένα μήνα πριν τις ευρωεκλογές ο Χανς-Όλαφ Χένκελ, Γερμανός υποψήφιος ευρωβουλευτής του ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος «Εναλλακτική για την Γερμανία» πρότεινε την λύση της διχοτόμησης της Ευρωζώνης σε κράτη με διαφορετικό ευρώ, άλλο για τον πυρήνα του Βορρά με μέλη την Γερμανία, την Αυστρία, την Φινλανδία και την Ολλανδία και άλλο για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της περιφέρειας και του Νότου…

Και ενώ το δικό του κόμμα φέρεται στις δημοσκοπήσεις να συγκεντρώνει μόλις το 6% και να βρίσκεται στην 5η θέση, αντίθετα, στις συμμαχικές» χώρες στις οποίες απευθύνεται για οικονομική συστράτευση ο ευρωσκεπτικισμός, όχι μόνο απέναντι στο ευρώ αλλά και την ΕΕ, δείχνει να πρωταγωνιστεί στην πολιτική ζωή.

Στην Φινλανδία και την Αυστρία τα ακροδεξιά «Κόμμα των Φινλανδών» και «Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας» φέρονται να υπερδιπλασιάζουν την παρουσία τους στο ευρωκοινοβούλιο, ενώ στην Ολλανδία το επίσης ακροδεξιό «Κόμμα για την Ελευθερία» να διατηρεί ακέραιες τις δυνάμεις του σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 2009.

Αυτή η εικόνα της μεγάλης ανόδου της αμφισβήτησης στην ευρωπαϊκή νομισματική και πολιτική ενότητα δεν περιορίζεται στον λεγόμενο εύπορο πυρήνα του Βορρά αλλά επεκτείνεται σε όλα τα σημεία της ηπείρου και μάλιστα χωρίς ενιαίο ιδεολογικό πρόσημο.

Ιδιαίτερα σε 11 από τις 28 χώρες της ΕΕ, τα κόμματα που εκφράζουν ευρωσκεπτικιστικές θέσεις φέρονται στις δημοσκοπήσεις να βρίσκονται στις τρεις πρώτες θέσεις προτίμησης του εκλογικού σώματος.

Σε αυτά τα ισχυρά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα εκτός από εκείνα που έχουν σαφή ακροδεξιό προσανατολισμό, όπως το «Εθνικό Μέτωπο» στην Γαλλία και το «Κίνημα για μια Καλύτερη Ουγγαρία», περιλαμβάνονται και άλλα που προβάλλουν πιο σύνθετες ιδεολογικές φυσιογνωμίες, κινούμενα από τον λαϊκιστικό δεξιό ή φιλελεύθερο χώρο μέχρι τον αριστερό χώρο.

Σε αυτές τις 11 χώρες, που το 2013 αντιπροσώπευαν το 49.6 % του συνόλου του πληθυσμού της ΕΕ των 28 και το 55.7% του ΑΕΠ της, ο ευρωσκεπτικισμός σαν ιδεολογική τάση αναμένεται να αυξήσει την δυναμική του στο ευρωκοινοβούλιο κατά 200% σε σχέση με το 2009! (Πίνακας).

Πίνακας.  Τα πιο ισχυρά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στην ΕΕ(28). Πρόβλεψη για το 2014 και σύγκριση με 2009.

*ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΧΩΡΑ	Πληθ (εκ.)	ΑΕΠ χώρας % ως προς ΑΕΠ ΕΕ(28)	**ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ	ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ 2014			Σύγκριση με έδρες Ευρω εκλογών 2009
				***Δημο σκο πήσεις (σειρά/ %)	***Πρό βλε ψη (%)	***Πρό βλε ψη - έδρες
ΓΑΛΛΙΑ	65,6	15.8	Εθνικό Μέτωπο	2ο/ 22.3	22.3	20	+17
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΙΕΙΟ	63,9	14.6	Κόμμα Ανεξαρτησίας Ηνωμένου Βασιλείου	2ο/ 25.3	25.3	19	+6
ΙΤΑΛΙΑ	59,7	11.9	Κίνημα Πέντε Αστέρων	2ο/ 24.4	24.4	20	20****
ΟΛΛΑΝΔΙΑ	16,8	5.1	Κόμμα για την Ελευθερία	1ο/ 15	15	4	0
ΑΥΣΤΡΙΑ	8,5	2.4	Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας	3ο/ 20	20	4	+2
ΔΑΝΙΑ	5,6	1.9	Δανικό Λαϊκό Κόμμα	1ο/ 25.3	25.3	4	+2
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ	5,4	1.5	Κόμμα των Φινλανδών	1ο/ 17.5	23.7	4	+3
ΤΣΕΧΙΑ	10,5	1.1	Δράση Δυσαρεστημένων Πολιτών 2011	1ο/ 21.2	21.2	6	6****
ΟΥΓΓΑΡΙΑ	9,9	0.8	Κίνημα για μια Καλύτερη Ουγγαρία	2ο/ 20.5	22.2	5	+2
ΣΛΟΒΕΝΙΑ	2,1	0.3	Σλοβενικό Εθνικό Κόμμα	2ο/ 14.5	14.5	2	+2
ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ	3	0.3	Τάξη και Δικαιοσύνη	2ο/ 17.7	17.7	2	0
Σύνολα	251	55.7				90	+60

*    Η κατάταξη των χωρών στον Πίνακα έγινε σύμφωνα με το μέγεθος του ΑΕΠ. 

**  Κάντε κλικ πάνω στο όνομα του πολιτικού κόμματος για περισσότερες πληροφορίες σε σχετικό link.

*** Poll Watch: με βάση τον μέσο όρο δημοσκοπήσεων κατά χώρα που ανανεώνονται. Τα στοιχεία  του Πίνακα στηρίζονται στα δεδομένα της 25/4/2014, έναν ακριβώς μήνα πριν τις ευρωεκλογές.

**** Το πολιτικό κόμμα δεν συμμετείχε στις ευρωεκλογές του 2009

Μπορεί το οικονομικό περιεχόμενο τού τι νοείται ως «ευρωσκεπτικισμός» να διαφοροποιείται και για μεν τους εκπρόσωπους του Νότου να εκφράζεται και ως «Γερμανοσκεπτικισμός» ενώ για τους εκπρόσωπους του Βορρά και ως «Ελλαδοσκεπτικισμός», αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος: εκφράζουν την αποτυχημένη προσπάθεια της ευρωπαϊκής ενοποίησης και στην θέση της την αναβίωση συντηρητικών και εθνικιστικών απόψεων που ευνοήθηκαν καθοριστικά από τον γερμανικό οικονομικό εθνικισμό και την οικονομική κρίση.

Οι στρεβλώσεις μιας ασύμμετρης οικονομίας, η τελμάτωση των υπερχρεωμένων χωρών και οι πολιτικές λιτότητας διάβρωσαν τις αξίες της αλληλεγγύης, της κοινωνικής ασφάλειας και της δημοκρατίας στην ήπειρο χωρίς παράλληλα να έχουν δοθεί απαραίτητος χώρος και χρόνος για να δημιουργηθεί ένα πανευρωπαϊκό μοντέλο διαχείρισης της υπερχρέωσης και των κοινωνικών συνεπειών της κρίσης με στόχους μια ανάπτυξη κοινωνικά βιώσιμη και μια ανταγωνιστικότητα βασισμένη σε ανθρώπινες και πολιτισμένες συνθήκες.

Αντ΄αυτού δημιουργήθηκε ένα βαθειά ταξικό και βάρβαρο οικονομικο-πολεμικό για την πλειονότητα μοντέλο, όπου ενώ λιγοστές ελίτ διογκώνουν τον πλούτο τους, οι περιθωριακοί του 2008 αυξάνονται και πληθύνονται και μια συμπιεσμένη τέως μεσαία τάξη αποστραγγίζεται χωρίς ορατή διέξοδο. Ωστόσο αυτή η κραυγαλέα ανισότητα δεν οδηγεί σε εξέγερση διότι η πολιτική έχει χάσει την αξιοπιστία της ως δύναμη αλλαγής και ανατροπής. Η εξαγορά και η καταστολή έχουν διαβρώσει την ελπίδα στην συνείδηση των πολιτών.

Η ανασφάλεια και ο φόβος κυριαρχούν στην καθημερινότητα και την προοπτική. Καμία παλιά σταθερά δεν μπορεί να υπάρχει πλέον στην εργασία, την ασφάλιση, την σύνταξη και το πολιτικό ψέμα δεν μπορεί να αναπληρώσει αυτό το νεοσύστατο κενό. Μέσα στην γενικευμένη οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα ο συντηρητισμός είναι μια ενστικτώδης απάντηση του ατόμου και της κοινωνίας σε μια ύστατη προσπάθεια να κρατηθούν αυτά που διαρκώς χάνονται: αγαθά και ιδέες.

Στην προεκλογική Ελλάδα τίποτε δεν συζητιέται για την ουσία του ευρωπαϊκού προβλήματος. Κόμματα, δημοσιογράφοι, υποψήφιοι σιωπούν. Ένα ναι ή ένα όχι στο ευρώ ή την ΕΕ από μόνο του δεν προσθέτει τίποτε στην συζήτηση.

Μπορεί άραγε να προχωρήσει η Ευρώπη μέσα από τις αντιφάσεις που αντιμετωπίζει και την διχάζουν;

Ποιο είναι το κύριο: ο ενισχυμένος ευρωσκεπτικισμός ή η ματαιωμένη ενοποίηση;

Υπάρχει κάτι γόνιμο μέσα στον ευρωσκεπτικισμό, που μπορεί να βοηθήσει στην ενοποίηση, αλλά σε μια νέα διαφορετική βάση;

Η παλινδρόμηση στον συντηρητισμό και από εκεί σε γνωστά διασπαστικά και ταραχώδη παρελθόντα είναι μια μοίρα αναπότρεπτη για την ήπειρο;

Δεν υπάρχει άραγε το ενδιαφέρον και η πολιτική ωριμότητα για μια τολμηρή επανεκκίνηση ή απλά η ρηχότητα της σκέψης και το ταπεινό συμφέρον καθορίζουν πλέον τον «χρυσό κανόνα»;

ΥΓ. Το βράδυ της 25 Μαίου θα γνωρίζουμε αν η χώρα μας ήταν εξαρχής ή τελικά η 12^η  χώρα…

Δ. Τρικεριώτης (Follow on Twitter)