Οι Επτά Στύλοι της Σοφίας… σήμερα.

«Με κάθε γενιά η γη γερνάει, η ανθρωπότητα απομακρύνεται περισσότερο από την παιδική της ηλικία…» έγραφε ο Τ.Ε Λώρενς στο βιβλίο του «Επτά Στύλοι της Σοφίας» με αντικείμενο τον απελευθερωτικό αγώνα των Αράβων κατά των Τούρκων, στον οποίο ο ίδιος ηγήθηκε. Για τον Τ.Ε Λώρενς η ελευθερία αξίζει όσο οι επτά στύλοι με τους οποίους η σοφία «ωκοδόμησε εαυτή οίκον»(Παροιμίαι 9:1). Και αυτό το γράφει σε έναν στίχο στην αρχή του βιβλίου: «…To earn you Freedom, the seven-pillared worthy house..». Στο κείμενο γράφονται πολλά για την ιστορία και τις τεχνικές του πολέμου, αλλά και πολλά για το πνεύμα και τη σοφία του αγώνα για την ελευθερία…

Δίνεται έμφαση στη γνώση για τις ιστορικές ομοιότητες του σήμερα με το χθες και τα διδάγματα από αυτές. Στη μετριοπάθεια και το θάρρος. Στη δίκαιη κρίση. Στην αίσθηση της αξίας, που μπορεί να δίνει σε πρόσωπα και πράγματα τη σωστή τους διάσταση, πέρα από την πλούσια ή άθλια περιβολή τους. Στη σημασία για τα μικρά πράγματα όταν πραγματικά πιστεύουμε στη νίκη. Στην καθοριστική σημασία της ψυχολογίας και του ενθουσιασμού για την επίτευξη του σκοπού. Αφήνεται να εννοηθεί ότι ο εχθρός είναι η απληστία. Ότι δεν αρκεί μια νίκη, αλλά ο τελικός θρίαμβος, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες συγκριτικά με τον εχθρό. Ότι δεν πρέπει να παίρνεις αποφάσεις κατώτερες των περιστάσεων, ούτε αποφάσεις τόσο ανεφάρμοστες, που απλά οδηγούν σε αναταραχή. Ότι αν θέλεις πραγματικά να ηγηθείς, τότε θα πρέπει να κοσκινίζεις το σωστό από το λάθος με υπομονή, διακριτικότητα και καλή μνήμη. Ότι όταν η προσπάθεια είναι εθνική, τα ιδιωτικά συμφέροντα μπαίνουν στην άκρη.

Γιατί θυμήθηκα τον Λώρενς της Αραβίας και υπενθύμισα το έργο του; Τι σχέση μπορεί να έχει η Αραβική άνοιξη των αρχών του προηγούμενου αιώνα με αυτό που ζούμε σήμερα; Κατ΄αρχήν θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε καμία, ούτε καν με τη σύγχρονη Αραβική άνοιξη. Με μοναδική ίσως εξαίρεση, τη διαχρονική πραγματικότητα της συγκρουσιακής συνύπαρξης των διαφορετικών πολιτισμών, που ακόμη κυριαρχεί στον κόσμο και τη χώρα μας. Πραγματικότητα που ο Τ.Ε. Λώρενς την έζησε  στα ακραία της όρια: «Στην περίπτωσή μου, η προσπάθεια όλα αυτά τα χρόνια να ζω μέσα στο ένδυμα των Αράβων, και να τους μιμούμαι διανοητικά, με έκανε να παραιτηθώ από τον Αγγλικό μου εαυτό, και με άφησε να δω τη Δύση και τις συμβάσεις της με νέα ματιά: τις κατέστρεψε όλες μέσα μου…Μερικές φορές αυτοί οι εαυτοί ήταν σαν να συνομιλούσαν με το κενό, και τότε η τρέλα ήταν πολύ κοντά, τόσο κοντά όσο θα ήταν για έναν άνθρωπο, που θα μπορούσε να βλέπει τα πράγματα ταυτόχρονα μέσα από δύο συνήθειες, δύο παιδείες, δύο περιβάλλοντα…»

Αλλά το πνεύμα και ο δρόμος της ελευθερίας όπως τα θέτει ο Λώρενς, η έννοια της εθνικής απελευθέρωσης όπως την έθετε πάντα η ιστορία, τότε, πριν και τώρα, έχουν την αξία τους, έστω μεταφορικά, για αυτά που συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο και τα ζούμε στη χώρα μας. Διότι ο σημερινός αγώνας της χώρας να ελευθερωθεί από τα δεσμά του χρέους είναι και αγώνας για την εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια. Με μια ιδιομορφία: τα Ελληνικά δεσμά δεν είναι μόνο ξένα(Γερμανικά και άλλα) αλλά είναι κυρίως εσωτερικά δεσμά που παραπέμπουν όλα στην πολιτική διαφθορά και τις πολυδεσμικές της σχέσεις με την κοινωνία.

Σαν έθνος είμαστε δέσμιοι της διεφθαρμένης συμπεριφοράς ενός μικρού ποσοστού πολιτικών και επιχειρηματιών συμπατριωτών μας που συμπεριφέρονται σαν εχθροί αυτού του έθνους, μέσα στην απληστία τους. Αυτά τα εσωτερικά δεσμά στάθηκαν η αφορμή, αλλά και η «ευκαιρία» για τους ξένους να εξαρτήσουν τη χώρα μέσα από το μηχανισμό της υπερχρέωσης. Από αυτά τα δεσμά πρέπει πρώτα από όλα να απελευθερωθούν η πολιτική και η δικαιοσύνη διότι μόνον τότε θα κερδίσουν την αναγκαία αξιοπιστία ώστε να καθοδηγήσουν την κοινωνία σε διέξοδο και αλλαγή πορείας. Μέχρι τότε το πολιτικό σύστημα, που υπηρετεί αυτά τα δεσμά, θα τελεί υπό αμφισβήτηση και υπό τον κίνδυνο της βίαιης ανατροπής.

Ιστορική Γνώση και Συνείδηση, Δημοκρατική και Κοινωνική Ευαισθησία, Ανένδοτος πόλεμος με τη Διαπλοκή και τη Διαφθορά, Αξιοπιστία, Αξιοκρατία, Δικαιοσύνη, Προσωπικό Παράδειγμα, είναι επτά από τους σύγχρονους στύλους της πολιτικής σοφίας που θα έπρεπε να κυριαρχεί τη σκέψη και τις πράξεις των πολιτικών μας. Η αδιαπραγμάτευτη και με όποιο προσωπικό κόστος τήρησή τους θα οδηγούσε τη χώρα γρήγορα και στέρεα στην απελευθέρωσή της από τα δεσμά του χρέους και την εθνική αξιοπρέπεια…

Φωτό: Ο T.E. Lawrence to 1931 (λεπτομέρεια από φωτογραφία του Howard Coster)

Δ. Τρικεριώτης (Follow on Twitter)