 |
| Οστεονέκρωση στην περιοχή της δεξιάς έσω λοξής γραμμής(«http://emedicine.medscape.com») |
Οστεονέκρωση των γνάθων από τη λήψη διφωσφονικών αλάτων ορίζεται ως η παρουσία αποκαλυμμένου νεκρού οστού στη γναθοπροσωπική περιοχή που επιμένει για περισσότερο απο 8 εβδομάδες σε ασθενή, χωρίς ιστορικό ακτινοβολίας στην περιοχή, αλλά με προγενέστερη ή τρέχουσα θεραπεία με διφωσφονικά. Η επίπτωση της οστεονέκρωσης από λήψη διφωσφονικών σε ασθενείς με ΠΜ, καρκίνο του μαστού και καρκίνο του προστάτη αναφέρεται 3-11% και 7-21% στις αναδρομικές και τις προοπτικές μελέτες, αντίστοιχα.
Η παρουσιαζόμενη μελέτη είναι ενδιαφέρουσα όχι μόνο για το αντικείμενο αλλά και για την μέθοδο της. Με βιβλιογραφικό δεδομένο ότι σε παρόμοιες μελέτες περιλαμβάνονται ασθενείς οι οποίοι εξετάζονται στη στοματική κοιλότητα όντας ήδη συμπτωματικοί, αυτή η μελέτη περιέλαβε δύο μελέτες με ίδιο αντικείμενο αλλά διαφορετική προσέγγιση.
Η μία ήταν αναδρομική και οι ασθενείς με ΠΜ, οι οποίοι τελικά ευρέθησαν και συμμετείχαν σε αυτήν, δεν είχαν υποβληθεί σε στοματική εξέταση κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους με διφωσφονικά. Η άλλη ήταν διατμηματική (cross-sectional) και οι ασθενείς με ΠΜ, οι οποίοι συμμετείχαν, υποβλήθηκαν σε στοματική εξέταση που περιλάμβανε κατάσταση στοματικής υγιεινής, εντόπιση σημείων φλεγμονής, βλαβών του βλεννογόνου και εστιών αποκαλυμμένου οστού.
Στην αναδρομική μελέτη 4/81 (4.9%) και στη διατμηματική μελέτη 16/76 (20.5%) των ασθενών παρουσίασαν, αντίστοιχα, οστεονέκρωση των γνάθων. Και στις δυο μελέτες, το συχνότερα χορηγούμενο διφωσφονικό ήταν το zoledronate ( Zometa, Zomera, Aclasta , Reclast). 9 περιπτώσεις αφορούσαν την κάτω γνάθο, 5 την άνω γνάθο και 6 αμφότερες τις γνάθους. Στην καλύτερη αιμάτωση της άνω γνάθου αποδίδεται η μικρότερη της επίπτωση.
Μόνο μία περίπτωση οστεονέκρωσης δεν συνδέθηκε με την παρουσία εκλυτικού παράγοντα. Στις υπόλοιπες 19/20, διαπιστώθηκε η ύπαρξη εκλυτικού παράγοντα: εξαγωγές δοντιών (14), άλλες χειρουργικές πράξεις (2), οξύαιχμη έσω λοξή γραμμή (ανατομική θέση καλυπτόμενη από λεπτό βλεννογόνο)(3).
Η κλινική σημασία της εργασίας μπορεί να συνοψιστεί στις παρακάτω οδηγίες πρόληψης:
Ασθενείς με ΠΜ που προγραμματίζονται για θεραπεία με διφωσφονικά θα πρέπει να παραπέμπονται για εξέταση της στοματικής κοιλότητας, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους ασθενείς οι οποίοι πρόκειται να λάβουν ακτινοβολία.
Πριν τη θεραπεία να γίνονται οι αναγκαίες εξαγωγές και οδοντικές αποκαταστάσεις και καθόσον αυτή διαρκεί να ελέγχεται η στοματική υγιεινή ώστε να αποτρέπονται πρόσθετες χειρουργικές πράξεις και επανορθώσεις. Επιπλέον, επί ασυμπτωματικής οστικής αποκάλυψης θα πρέπει να αποτρέπεται η λοίμωξη.
Γενικά, η τακτική εξέταση της στοματικής κοιλότητας ασθενών με ΠΜ που λαμβάνουν διφωσφονικά πρέπει να γίνεται για να μην διαφεύγουν της διάγνωσης οι ασυμπτωματικές αρχικές εκδηλώσεις της οστεονέκρωσης . Έχει διαπιστωθεί ότι η λήψη τέτοιων προληπτικών μέτρων μπορεί να ελαττώσει την συχνότητα στης οστεονέκρωσης.
Όλο το περιεχόμενο της μελέτης είναι ελεύθερης πρόσβασης στο παρακάτω link του PubMed Central: http://www.head-face-med.com/content/6/1/11
Δ. Τρικεριώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου