Μέρες ρευστές και πολυδύναμες, σα βλαστοκύτταρα

μεταξύ Παράδεισου και Κόλασης (Yacek Yerka)

Στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (25/11/2009) σχετικά με τον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (πρόγραμμα της Στοκχόλμης) μεταξύ άλλων αναφέρεται «…σε πολλούς τομείς της δικαιοσύνης και της εσωτερικής πολιτικής δεν επαρκούν πλέον εθνικές λύσεις, και κατά συνέπεια υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν ευρωπαϊκές απαντήσεις στις διεθνείς προκλήσεις στους τομείς της μετανάστευσης, ασφάλειας και τεχνολογιών…», όπως επίσης ότι «…τα κοινά μέτρα πρέπει να κινούνται εντός του πλαισίου αρμοδιοτήτων της Κοινότητας και οι ευρωπαϊκές προσεγγίσεις πρέπει να εγκρίνονται μόνο όταν υπόσχονται μεγαλύτερη επιτυχία από εθνικές δράσεις…». Είχε προηγηθεί η Απόφαση-Πλαίσιο του Συμβουλίου (28/11/2008) «για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου»  την οποία ο κ. Καστανίδης επιχειρεί σήμερα να προσαρμόσει στα ελληνικά δεδομένα με πρόσφατο νόμο.

Στην Ευρωπαϊκή Απόφαση-πλαίσιο αναφερόταν μεταξύ άλλων ότι «Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι τιμωρούνται οι ακόλουθες εκ προθέσεως τελούμενες πράξεις: α) η δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους που στρέφεται κατά ομάδας προσώπων ή μέλους ομάδας, που προσδιορίζεται βάσει της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας, των γενεαλογικών καταβολών ή της εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, β) η τέλεση πράξης που αναφέρεται στο στοιχείο (α) με δημόσια διάδοση ή διανομή φυλλαδίων, εικόνων ή άλλου υλικού,…».

Στο Ελληνικό σχέδιο νόμου η «υποκίνηση» διευκρινίζεται σαν «πρόκληση» και «διέγερση» και το «μίσος» γενικεύεται σε «εχθροπάθεια», η οποία...

διευκρινίζεται σαν «καλλιέργεια και εξωτερίκευση αισθημάτων μίσους και αντιπαλότητας». Επιπλέον στα αξιόποινα μέσα γίνεται ειδική αναφορά στο «διαδίκτυο»  και στα υποκείμενα της προσβολής προστίθενται οι περιπτώσεις  του «γενετήσιου προσανατολισμού».

Ο κ. Καστανίδης, όπως και όποιος άλλος στη θέση του, είναι υποχρεωμένος να εναρμονίσει την ελληνική στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Από την άλλη, η ΕΕ, όντας σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, εξαναγκάζεται, μπροστά στην έκρηξη του μεταναστευτικού ρεύματος αλλά και τις διαμαρτυρίες των Ευρωπαίων πολιτών να νομοθετεί με στόχο την εξισορρόπηση, την εκτόνωση αλλά και τον έλεγχο της αναπόφευκτης έντασης. Βέβαια, ούτε ο Χάρης Καστανίδης είναι ο Τζόζεφ Ρέιμοντ Μακάρθι, ούτε ο Νίκος Μιχαλολιάκος είναι ο Ουίλιαμ Μακ Αντού της Κου Κλουξ Κλαν.

Ωστόσο μπροστά στην καθημερινότητα της ύφεσης η παραπάνω κοινοτική κατεύθυνση ότι «…οι ευρωπαϊκές προσεγγίσεις πρέπει να εγκρίνονται μόνο όταν υπόσχονται μεγαλύτερη επιτυχία από εθνικές δράσεις…» αποκτά ιδιαίτερη σημασία.  Το «εθνικό» δεν έχει σημασία μόνο για τον μετανάστη αλλά πρώτιστα για εκείνον που τον φιλοξενεί - και στη δική μας περίπτωση, ως επί το πλείστον, παράνομα και καταχρηστικά και σε βάρος της ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών.

Επιπλέον οι δημοκρατικές ελευθερίες όπως η ελευθερία της έκφρασης είναι ακρογωνιαίοι λίθοι της ευρωπαϊκής ιδέας και ολοκλήρωσης. Και σαν τέτοιες συγκρούονται με το πνεύμα τέτοιων νομοθετημάτων «έκτακτης ανάγκης». Αλλά στην πρόσφατη ιστορία του δυτικού πολιτισμού οι περίοδοι της οικονομικής ύφεσης συνδιάζονταν με τον περιορισμό των ελευθεριών και την αυταρχικοποίηση των καθεστώτων. Η εποχή μας δεν δείχνει να εξαιρείται από τον κανόνα.

Νομίζω ότι το σχέδιο νόμου του κ. Καστανίδη επιβεβαιώνει αυτόν τον κανόνα. Όχι μόνο δεν αμφισβητεί τις ενδεχόμενες υπερβολές του ευρωπαϊκού νόμου-πλαισίου αλλά αντίθετα τις ενισχύει και τις επεκτείνει. Αν οι παρερμηνείες των εννοιών και η χρησιμοποίηση τους κατά το δοκούν και αναλόγως συνθηκών, υπάρχουν ήδη στο ευρωπαϊκό νομοθέτημα, τότε, στο ελληνικό, τα όρια γίνονται ακόμη πιο ασαφή.

Ακόμη και το να εκφραστεί κανείς ειρωνικά ή καθαρά επιπληκτικά για κάποιους παραβατικούς μετανάστες μπορεί να εκληφθεί, αναλόγως, ως εχθροπάθεια και άρα αξιόποινο. Μπροστά στα μάτια μου, απόγευμα Κυριακής στο Μοναστηράκι, Νιγηριανοί παρέμποροι κυνηγούν και ξυλοφορτώνουν δύο Ελληνόπουλα της Δημοτικής Αστυνομίας επειδή τους πήραν τις τσάντες που παράνομα πουλούσαν. Πώς θα κριθεί η αυστηρή κριτική εναντίον των συγκεκριμένων λαθρομεταναστών αν προκαλεί ή όχι, αν διεγείρει ή όχι την καλλιέργεια και εξωτερίκευση αισθημάτων μίσους και αντιπαλότητας; Και γιατί να κριθεί; Που σε περιπτώσεις τέτοιες κι άλλες πολύ πιο ακραίες η εχθρότητα είναι αναπόφευκτη και δίκαιη και ούτε πρέπει να καταπνίγεται!

Επιπλέον, είναι προφανές, ότι η συγκεκριμένη εμπλοκή του διαδικτύου γίνεται για λόγους ασφάλειας του τρέχοντος πολιτικού συστήματος και όχι για λόγους ευρωπαϊκής εναρμόνισης. Σε μια δημοκρατική Ελλάδα τέτοιοι νόμοι δεν προσθέτουν τίποτε. Ήδη το Σύνταγμα μας, στο άρθρο είναι 13, είναι σαφές: « (1) Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός. (2) Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη και τα σχετικά με τη λατρεία της τελούνται ανεμπόδιστα υπό την προστασία των νόμων. Η άσκηση της λατρείας δεν επιτρέπεται να προσβάλλει τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη. Ο προσηλυτισμός απαγορεύεται. (3) Οι λειτουργοί όλων των γνωστών θρησκειών υπόκεινται στην ίδια εποπτεία της Πολιτείας και στις ίδιες υποχρεώσεις απέναντί της, όπως και οι λειτουργοί της επικρατούσας θρησκείας. (4) Κανένας δεν μπορεί, εξαιτίας των θρησκευτικών του πεποιθήσεων, να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των υποχρεώσεων προς το Κράτος ή να αρνηθεί να συμμορφωθεί προς τους νόμους. (5) Κανένας όρκος δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο, που ορίζει και τον τύπο του.»

Οι ρευστές μέρες που ζούμε φαντάζουν πολυδύναμες, σα βλαστοκύτταρα. Το τι, όμως, θα γεννηθεί αύριο εξαρτάται κι από εμάς, πολιτικούς και πολίτες. Η δυναμική της οικονομικής  ύφεσης καθιστά θαμπά κι ευμετάβλητα τα χρώματα τ’ ουρανού την αυγή. Τα χρυσά, τα πράσινα και τα χρυσοπράσινα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δικαιούμαστε μιαν απλή και κανονική Αυγή…

Δ. Τρικεριώτης