Φλερτάροντας με την Ουτοπία...

Η ομίχλη καθαρίζει και το τοπίο γίνεται πιο ορατό. Δύο είναι οι άλυτες εκκρεμότητες που μας βαραίνουν και μας δυσκολεύουν να κάνουμε το αποφασιστικό βήμα στο σταυροδρόμι που έχουμε καταλήξει:  

(1) Το έλλειμμα πολιτικής νομιμοποίησης που σημάδεψε τις αποφάσεις  και την εφαρμογή για το μνημόνιο-1.  Δημοψήφισμα ή εκλογές; Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε δεν είναι μονολεκτικό, δεν είναι Σκύλλα ή Χάρυβδη. Είναι εφ’όλης της ύλης και αφορά την κοινωνία, το πολιτικό σύστημα, την πορεία της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες. Αφορά και την επιλογή εκείνου του πολίτη, που ακόμη κι αν υποστηρίζει τις επιλογές του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου, μπορεί να πιστεύει σε έναν πιο ισχυρό, πολυκομματικό και αντιπροσωπευτικό έλεγχο της εξουσίας για τη διαδικασία της εφαρμογής. Αφορά τη βιωσιμότητα του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος που χρειάζεται για την εφαρμογή  της όποιας ριζικής μεταρρύθμισης στην κοινωνία με δημοκρατικό τρόπο. Από αυτήν τη άποψη ένα δημοψήφισμα θα ήταν, σε αυτήν τη φάση, ανεπαρκές. Η πολιτική νομιμοποίηση μπορεί να αποκατασταθεί μόνο με εκλογές οι οποίες θα μεταφέρουν το ερώτημα της συναίνεσης και  της συνολικής επιλογής στην πραγματική βάση που είναι η γνώμη του Έλληνα πολίτη.

(2) Το έλλειμμα δικαιοσύνης: με άλλα λόγια η έμπρακτη απόδειξη ότι το πολιτικό σύστημα σπάει το συμβόλαιο με τη διαφθορά και πιστεύει πραγματικά ότι πρέπει να τα αλλάξουμε όλα. Το πρόβλημα της διαφάνειας δεν είναι  μόνο ζήτημα ηθικής τάξης. Δεν είναι μόνο ζήτημα ενδοσκοπικής...

ενασχόλησης με το χθες. Δεν είναι θέμα εκδίκησης, μίσους ή λαϊκής εκτόνωσης. Ούτε είναι μόνο θέμα νομικής τάξης που θα αποκατασταθεί με συνταγματικές αλλαγές στα ζητήματα παραγραφής και ασυλίας του πολιτικού εγκλήματος. Δεν επηρεάζει το σήμερα μόνο ηθικά και πολιτικά. Το επηρεάζει και οικονομικά. Και αυτή είναι η πιο σημαντική παράμετρος διότι οι συνέπειες του αυξάνουν όχι μόνο την αδικία αλλά και την έκταση των αναγκαίων περικοπών και την αυστηρότητα των μέτρων.  Ποια είναι άραγε η αριθμητική αποτίμηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας, εντός και εκτός της χώρας, η οποία αποτελεί πρoιόν κατάχρησης και διασπάθισης του δημοσίου χρήματος; Ποιοι την κατέχουν; Πότε και πώς θα επιστραφεί; Δεν θα έπρεπε και αυτή να έχει κωδικό αναφοράς στους πίνακες του μνημονίου, με χρονοδιαγράμματα και ποσά;

Για την πρώτη εκκρεμότητα, η οποία σχετίζεται με την κατ΄αρχήν συναίνεση της κοινωνίας, ευθύνεται η έλλειψη πολιτικής βούλησης του κυβερνώντος κόμματος. Για τη δεύτερη εκκρεμότητα, η οποία σχετίζεται και με την ουσία της εφαρμογής, ευθύνεται η έλλειψη πολιτικής βούλησης του δικομματικού πολιτικού συστήματος. Κι αυτό είναι φυσικό: θα μπορούσαν ποτέ οι συνένοχοι να συνεργαστούν για την αυτοκάθαρση τους;  Όμως αυτή η συγκάλυψη τυραννά και διαλύει την κοινωνία γιατί – συν τοις άλλοις – της αποστερεί πόρους που θα μπορούσαν να μετριάσουν τη στέρηση και ν’ αποτρέψουν την εξαθλίωση, πολιτικά και οικονομικά. Αντίθετα, όμως, η ίδια ιστορία συνεχίζεται.  Ζωντανή προέκταση αυτής της έλλειψης πολιτικής βούλησης στο παρόν, αποτελεί η ανικανότητα πάταξης της μεγάλης φοροδιαφυγής και οι αλώβητες σχέσεις με τους μηχανισμούς της διαπλοκής.

Χωρίς, όμως, να έχουμε λύσει αυτές τις δύο εκκρεμότητες το σταυροδρόμι μοιάζει μονόδρομος προς τη χρεοκοπία. Η συνέχιση πληρωμών με άδικο και εξοντωτικό τρόπο για τη χώρα και τους πολίτες χωρίς χρονοδιάγραμμα διεξόδου και με ένα χρέος που όσο το αποπληρώνεις τόσο θεριεύει κι ένα πολιτικό σύστημα που όσο το ανέχεσαι τόσο αποθρασύνεται σίγουρα δεν είναι λύση.  Η προοπτική αυτής της λύσης ακούγεται σαν ευχολόγιο και δεν μπορεί πλέον να αποδυναμώσει τη συζήτηση για παύση των πληρωμών. Λύση που παρότι περιέχει τους γνωστούς κινδύνους μιας παροδικής απομόνωσης και φτώχειας είναι φυσικό ν’ αρχίζει να μπαίνει στο τραπέζι αφού δεν είναι και αυτή απολύτως προβλέψιμη και επιπλέον κανείς δεν μπορεί ν’ αποκλείσει ότι  μπορεί να δράσει και διαπραγματευτικά σε όφελος τελικά της Ελλάδας.

Παρ' ολ' αυτά, και σ' αυτές τις ακραίες συνθήκες θα μπορούσαμε να φλερτάρουμε με την ουτοπία. Και να πούμε ότι μια αδιέξοδη περιπέτεια δεν είναι υποχρεωτικά μπροστά μας. Αν η χώρα θεωρηθεί, με τις πράξεις των πολιτικών της, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τα μέτρα που θα ληφθούν θα είναι επώδυνα μόνο στο βαθμό που θα είναι δίκαια, θα είναι εφάπαξ και με ημερομηνία λήξεως και θα ισχύουν για όλους, αναλογικά και διαχρονικά... Αν ισχύσουν κόκκινες γραμμές που θα προστατεύουν τους νέους από την κρεατομηχανή και τους ηλικιωμένους από τον Καιάδα... Αν βγάλουν τους δημόσιους υπαλλήλους από το βρώμικο νερό της γυάλας –  που δεν το’ χουν αλλάξει επί δεκαετίες – και τους αφήσουν να κολυμπήσουν στην ανοικτή θάλασσα... Αν...

Δ. Τρικεριώτης