Τι μορφή θα πάρει τελικά η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στη νέα προσπάθεια δανειοδότησης της Ελλάδας; Πώς θα διαχειριστεί η Μέρκελ τις διαφωνίες των Γερμανών φορολογουμένων; Πώς θα τοποθετηθούν τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κοινοβούλια στο ζήτημα της πρόσθετης χρηματοδότησής μας; Θα βρεθούν, τελικά, κοινά σημεία με την ΕΚΤ; Και μετ’ απ’ όλ’ αυτά, η τελική συμφωνία θα αποτρέψει την προαναγγελθείσα υποβάθμιση-χρεοκοπία από τους οίκους αξιολόγησης;
Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που περιφέρονται αναπάντητα και βαραίνουν την ατμόσφαιρα. Ερωτήματα οικονομικά αλλά εξίσου πολιτικά και κοινωνικά.
Για μας, με τα γνωστά οικονομικά μεγέθη το πρόβλημα φαίνεται αυστηρά οικονομικό. Και έτσι επιχειρήθηκε η αντιμετώπιση του με το μνημόνιο1. Και απέτυχε. Και το ίδιο επιχειρείται και τώρα με το μεσοπρόθεσμο και το μνημόνιο 2. Και για τον ίδιο λόγο θα αποτύχει κι αυτό. Επειδή ακριβώς το ελληνικό πολιτικό σύστημα προσπαθεί να πείσει τους δανειστές ότι με ολοένα και περισσότερα χρήματα θα απομακρύνουν τον κίνδυνο διάλυσης στην Ευρώπη ή έστω θα αναβάλλουν τη διάλυσή της μεταθέτοντας τη δική μας χρεοκοπία...
Στην ουσία, όμως, το πολιτικό μας σύστημα – καθεστώς πασοκ και δικομματισμός – ακυρώνει την κάθε προσπάθεια οικονομικής βοήθειας και αναδεικνύει την κυριαρχία της πολιτικής διάστασης του προβλήματος. Για να παραμένει σταθερό το σύστημα – έστω και παραπατώντας – σπρώχνει την υπόλοιπη κοινωνία στην οικονομική χρεοκοπία και την αναταραχή. Για αυτό, το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικό με την έννοια ότι μόνο η αποδυνάμωση του σημερινών μηχανισμών εξουσίας, είτε με την παραίτηση του πρωθυπουργού, είτε με εκλογές, θα έδινε ώθηση και νέα ελπίδα.
Το πασοκ δεν μπορεί να ανασχηματίσει αποτελεσματικά αυτήν την άρρωστη κοινωνία που την έκτιζε μεθοδικά επί τριάντα χρόνια. Είναι ο πυρήνας της όπως είναι και οι πολιτικοί που επελέγησαν στην πρόσφατη αναδιάταξη θέσεων και υπουργείων. Οι λεπτομέρειες δεν έχουν σημασία. Το αν ο Γιώργος ήθελε να κάψει τον Βαγγέλη ή να ξεφτυλίσει τον Παντελή. Αν ο Βαγγέλης το εκμεταλλευθεί και τον ανατρέψει. Αν ο Παντελής ανακτήσει την πληγωμένη αξιοπιστία του με κάνα ρουσφέτι παραπάνω. Η ουσία είναι ότι κανείς από τους τρεις δεν θα’ πρεπε σήμερα να ανήκει στο επιτελείο για μια εθνική διακυβέρνηση.
Διότι, τεκμηριωμένα πλέον, κανείς από αυτούς δεν μπορεί να τα βάλει με τη διαφθορά και την ατιμωρησία, τη φοροδιαφυγή και το πελατειακό κράτος. Κανείς από αυτούς δεν μπορεί να εξισορροπήσει τις πιέσεις και να εξασφαλίσει, σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, την εργασιακή αξιοπρέπεια και το εθνικό συμφέρον. Η αισιοδοξία και η ελπίδα πρέπει να στηρίζονται σε πραγματικά γεγονότα ή σε πραγματικά νέες συνθήκες.
Ωστόσο, όσο διατηρείται η κοινωνική αντίδραση θα υπάρχει ελπίδα. Την τελευταία εβδομάδα αποδείχτηκε ότι αποτελεί και τη μοναδική πίεση. Και όχι μόνο. Η κοινωνική αναταραχή μπόρεσε να αναδείξει την εγγενή αδυναμία του πολιτικού συστήματος, η οποία υπονομεύει και την οικονομική λύση.
Και ήταν φυσικό, το πολιτικό σύστημα ν’ απαντήσει στην πρόκληση της κοινωνίας σύμφωνα με τις δομές και τις νοοτροπίες του και να συσπειρωθεί μες στο σκληρό του κέλυφος. Αλλά είναι επίσης φυσικό, οι αντιδράσεις κατά της άδικης και ανισοβαρούς λιτότητας να ξεπερνούν τα σύνορα και να ακούγονται στα κέντρα των αποφάσεων, για τα οποία οι πολιτικοί μας δεν αντιπροσωπεύουν παρά αναποτελεσματικούς και αναξιόπιστους υπαλλήλους.
Η κοινωνική διάσταση του ευρωπαϊκού προβλήματος ίσως τελικά αποδειχθεί και η πιο καθοριστική για πολιτική και οικονομική διέξοδο.
Ο Πίνακας: "Γυναίκα στο παράθυρο" του Salvador Dali
Δ. Τρικεριώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου