Από τις παρουσιάσεις εργασιών που παρακολούθησα στο πρόσφατο συνέδριο στη
Θεσσαλονίκη θα σταθώ σε τρείς επιστημονικές εργασίες οι οποίες αναφέρθηκαν στο ζήτημα της
χορήγησης διφωσφονικών σε ασθενείς στους οποίους έχουν ήδη ή πρέπει να πραγματοποιηθούν
χειρουργικές παρεμβάσεις στα οστά των γνάθων...
Η εργασία (ΑΑΟ7) αφορούσε μία σειρά 69
ογκολογικών ασθενών, υπό ενδοφλέβια χορήγηση
διφωσφονικών, από τους οποίους ποσοστό 3%
παρουσίασε οστεονέκρωση μετά από εξαγωγές.
Στην εργασία (ΕΑ26) παρουσιάστηκαν
περιπτώσεις οστεονέκρωσης και τονίστηκε
η καταλυτική συσχέτιση της ενδοφλέβιας
χορήγησης με την εμφάνιση οστεονέκρωσης.
Τέλος, στην εργασία (ΕΑ59) συσχετίστηκε η
στοματική χορήγηση διφωσφονικών με την
τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε 5 περιπτώσεις
ασθενών και αναφέρθηκε η προγνωστική σημασία
της οροδιαγνωστικής εξέτασης CTX(τελοπεπτίδιο
τελικού C που απελευθερώνεται από κολλαγόνο
τύπου Ι), η οποία συνιστά δείκτη της οστικής
απορρόφησης.
Και οι τρείς αξιόλογες εργασίες των συναδέλφων
επιβεβαίωναν τα ευρήματα της βιβλιογραφίας
τα οποία θα μπορούσαν να συνοψιστούν ως εξής:
1. Η ενδοφλέβια χορήγηση διφωσφωνικών
αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για χειρουργικές
πράξεις στα οστά των γνάθων.
2. Αντίθετα, για τη στοματική χορήγηση
η βιβλιογραφία παρουσιάζεται αντιφατική.
Αναφέρονται σειρές ασθενών με ποσοστά
οστεονέκρωσης μέχρι και 3% αλλά και σειρές
ασθενών στις οποίες δεν αποδεικνύεται καμμία
αρνητική επίδραση της στοματικής χορήγησης
στην έκβαση των χειρουργικών πράξεων.
Αν, ωστόσο, παρουσιαστεί οστεονέκρωση
μετά από στοματική χορήγηση , αυτή
ανταποκρίνεται περισσότερο στη
θεραπεία από όσο η οστεονέκρωση μετά
από ενδοφλέβια χορήγηση.
3. Πρόσθετο εργαλείο στην μάχη κατά
της οστεονέκρωσης μετά από χορήγηση
διφωσφονικών είναι η προεγχειρητική
αξιολόγηση του οροδιαγνωστικού δείκτη
CTX (τελοπεπτίδιο τελικού C που
απελευθερώνεται από κολλαγόνο τύπου Ι).
Επί του πρακτέου, η ασθενής που λαμβάνει
per os θεραπεία διφωσφονικών θα πρέπει να
ενημερώνεται για τον έστω πολύ μικρό
αλλά υπαρκτό πιθανό κίνδυνο οστεονέκρωσης
μετά από μία χειρουργική πράξη (πχ εξαγωγή,
εμφύτευμα).
Ο επεμβαίνων θα πρέπει να αξιολογεί τη
γενική κατάσταση της ασθενούς, τη διάρκεια
per os λήψης διφωσφονικών και τη λήψη άλλων
φαρμάκων. Επίσης, η επιλογή και ο τρόπος
της χειρουργικής πράξης θα πρέπει να
γίνονται όσο το δυνατόν πιο ατραυματικά.
Επιπλέον , ο επεμβαίνων θα πρέπει διαρκώς
να ενημερώνεται για τα νεώτερα επιστημονικά
δεδομένα. Για το σκοπό αυτό, προτείνω τη μελέτη
των παρακάτω βιβλιογραφικών αναφορών:
Dental management of patients receiving oral
bisphosphonate therapy: expert panel recommendations.J Am Dent Assoc. 2006
Canadian consensus practice guidelines for bisphosphonate
associated osteonecrosis of the jaw.J Rheumatol. 2008
Osteonecrosis of the jaw: new developments in an old disease.J Rheumatol. 2008
Bisphosphonate-associated osteonecrosis of the jaw
Can Fam Physician. 2008
Do Fosamax-type drugs increase the risk of osteonecrosis
of the jaw for patients receiving dental implants?Gen Dent. 2008
Oral bisphosphonates and dental implants:
a retrospective studyJ Oral Maxillofac Surg. 2008
Bisphosphonate therapy and dental treatment.J Indiana Dent Assoc. 2007-2008
Outcomes of placing dental implants in patients
taking oral bisphosphonates: a review of 115 cases.J Oral Maxillofac Surg. 2008
Oral bisphosphonate-induced osteonecrosis: risk factors,
prediction of risk using serum CTX testing, prevention,
and treatment.J Oral Maxillofac Surg. 2007
Potential applications of biphosphonates in
dental surgical implantsInt J Immunopathol Pharmacol. 2007
Implant placement with or without simultaneous tooth
extraction in patients taking oral bisphosphonates:
postoperative healing, early follow-up, and the
incidence of complications in two private practices.J Periodontol. 2007
[Maxillar osteonecrosis associated with
bisphosphonate treatment and dental implants]Rev Stomatol Chir Maxillofac. 2007
Effect of long-term oral bisphosphonates on
implant wound healing: literature review and
a case report.J Periodontol. 2007
Implants and oral bisphosphonates:
risky business?J Periodontol. 2007
Osteonecrosis of the jaws associated with use
of risedronate: report of 2 new cases.Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2007
Medical contraindications to implant therapy:
part I: absolute contraindications.Implant Dent. 2006
Bisphosphonates and avascular necrosis of
alveolar bone: a potential threat to dental implants.
Dent Implantol Update. 2006
Dental endosseous implants in patients
on bisphosphonate therapy.Implant Dent. 2006
[Osteonecrosis of the jaws by long term
therapy with bisphosphonates]Mund Kiefer Gesichtschir. 2006
Safety of oral bisphosphonates: controlled
studies on alveolar bone.Int J Oral Maxillofac Implants. 2006
Bisphosphonate-induced exposed bone
(osteonecrosis/osteopetrosis) of the jaws:
risk factors, recognition, prevention, and treatment.J Oral Maxillofac Surg. 2005
Local biochemical markers of bone turnover:
relationship to subsequent density of
healing alveolar bone defects.J Clin Periodontol. 2004
Δ. Τρικεριώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου